Ch't' articl'ye est liée doubl'ye : vaie Pèrchon (frouque). 

L'eurticle-là fut quemencé en peurcheron

Eul peurcheron (en brayon : percheron, en câocheis : perchon, en côtentineis : percheroun ouben pech'choun, en Jèrriais : jerriais : Pèrchon) est eune laungue d'oui parlée en Normandie, dans l'Perche.

Auteurs:

"Le laungage percheroun, qùi se caôsait oû Perche. Les manyire dé le préchi, cha s'sait des ringas de la premyire laungue d'oui (de devaunt lé Ie syiclle), chaungie eun miot par l's âotes loceis du normaund. Cha s'sait dévenun coume cha eun loceis normaund", teurqùi d'apraès le livre d'Achille Genty, Essai sur la parenté et la formation des langues, Paris 1863.


"Le Perche a deux couches de prononciations archaîques: et autochtones (dites "Normandes") et moué et toué sous l'influence de l'île de France" (Marie-Rose Simoni-Aurembou. Maître de recherche au CNRS in "Trésor du parler Percheron". Meaucé 1996).


J'v'lons ben vo enteurteni deu coumment qu'isse faise.

Lé Z'ARTIQUES amendaer

(m) Eul (variante: Leu / Lé) (en Fraunceis: le)

(f) Eulle (variante: Lao / Lô) (en Fraunceis: la)

(m) Eun (variante: Ein / Neun) (en Fraunceis: un)

(f) Eune (variante: Eine / Neune) (en Fraunceis: une)

En Peurch'ron eul'mascoulin é'l feuminin y dise sovein'adent deul Franceis!!

  • Eun bel imaige (en Fraunceis: une belle image)
  • Eun grou vipére (en Fraunceis: une grosse vipère)
  • Eune fred piquante (en Fraunceis: un froid piquant)
  • Eune forte oraige (en Fraunceis: un fort orage)

Lé VEURBES amendaer

( AVOUAIR et ÊTTE )

AVOUAIR: amendaer

Indicatif Présent: j'é / t'as / il a / j'ons (ou j'avons) / vo avé / is ont

Indicatif imparfait: j'avé (ou j'avas) / t'avé / il avé / j'avains (ou j'avions) / vo z'avé / is avaint

Passé Indéfini: j'é iu / t'as iu / il a iu / j'ons (ou j'avons) iu / vo avé iu / is ont iu (disé "iu" ou "gu")

Plus Que Parfait: j'avé iu / t'avé iu / il avé iu (ou y l'avé iu) / j'avains (ou javions) iu / vo z'avé iu / is avaint iu (disé "iu" ou "gu")

Futur Simple: j'éré / t'éras / il éra / j'érons / vo z'éré / is éront

Passé: j'éré iu / t'éras iu / il éra iu / j'érons iu / vo z'éré iu / is éront iu (disé "iu" ou "aiu")

Conditionnel Présent: j'éré / t'éré / il éré / j'érains (ou j'érions) / vo'z'éré / is éraint

Conditionnel Passé: j'éré iu / t'éré iu / il éré iu / j'érain(s) iu (ou j'érions iu) / vo'z'éré iu / is érain's iu (disé "iu" ou "aiu")

Impératif: ê / êyons / êyé

Infinitif Présent: avoi

Infinitif Passé: avoi iu / éyant iu (disé "iu" ou "aiu")

Participe Présent: éyant

Participe Passé: iu (ou aiu)

Subjonctif Présent: queu j'é / queu tu é / qui'l'é / queu j'éyains (ou queu j'éyons) / queu vo éyé / qui'z'ayaint (ou qui'z'é)

Subjonctif Passé: queu j'é iu / queu tu é iu / qui'l'é iu / queu j'éyains iu (ou queu j'éyons iu) / queu vo éyé iu / qui'z'ayaint iu (ou qui'z'é iu) (disé "iu" ou "aiu")

ÊTTE: amendaer

Indicatif Présent: j'sé / t'é / il é / j'soummes (ou j'sons) / vo êtte / i sont

Indicatif imparfait: j'èté / t'èté / il èté / j'étains (ou j'étions) / vo z'èté / is étaint

Passé Indéfini: j'é été / t'as été / il a été / j'ons (ou j'avons) été / vo avé été / is ont été

Plus Que Parfait: j'avé été / t'avé été / il avé été (ou y l'avé été) / j'avains (ou javions) été / vo z'avé été / is avaint été

Futur Simple: j's'ré / tu s'ras / i's'ra / j's'rons / vo's'rez / i's'ront

Passé: j'éré été / t'éras été / il éra été / j'érons été / vo's'éré été / is éront été

Conditionnel Présent: j's'ré / t's'ré / i's'ré / j's'rains (ou j'sérions) / vo's'ré / i's'raint

Conditionnel Passé: j'éré été / t'éré été / il éré été / j'érain été (ou j'érions été) / vo'z'éré été / is érain's été

Impératif: sê / sêyons / sêyé

Infinitif Présent: êtte

Infinitif Passé: avoi été / éyant été

Participe Présent: êttant

Participe Passé: été

Subjonctif Présent: queu j'sé (ou queu j'seye) / queu tu sé (ou queu tu seyes) / qui'sé (ou qui seye) / queu j'sains (ou queu j'seyains ou queu j'seyons) / queu vo séyé / qu'i saint (ou qu'i'seyaint ou qu'i séyent)

Subjonctif Passé: queu j'é été / queu tu é été / qui'l'é été / queu j'éyains été (ou queu j'éyons été) / queu vo éyé été / qui'z'ayaint été (ou qui'z'é été)